🟠 ۱. تکنیک C-banding (Constitutive Heterochromatin Banding)

🔹 تعریف:

تکنیک C-banding نواحی هتروکروماتین ساختاری (Constitutive heterochromatin) را رنگ‌آمیزی می‌کند. این نواحی معمولاً در اطراف سانترومرها و برخی بخش‌های خاص کروموزوم‌ها (مثلاً Y) قرار دارند.

🔹 کاربرد:

  • شناسایی کروموزوم Y
  • تعیین ساختار و موقعیت سانترومر
  • شناسایی ناهنجاری‌های هتروکروماتینی
  • افتراق کروموزوم‌های متا‌سانتریک مشابه (مثل کروموزوم‌های 1، 9، 16)

🔹 پروتکل انجام (خلاصه):

 توضیح

۱. آماده‌سازی اسلاید
تهیه اسلاید با تقسیمات متافازی کروموزوم‌ها (معمولاً از لنفوسیت‌های خون محیطی)
۲. هیدرولیز
اسلاید را در محلول NaOH یا Ba(OH)₂ قرار می‌دهند (به مدت 5–10 دقیقه در دمای 60°C)
۳. شستشو
اسلاید را با آب مقطر یا PBS شستشو می‌دهند
۴. دناتوراسیون حرارتی
حرارت‌دهی (مثلاً 60°C) جهت دناتور کردن DNA
۵. رنگ‌آمیزی
استفاده از رنگ Giemsa برای مشاهده باندهای C

🔹 مواد لازم:

  • محلول Ba(OH)₂ یا NaOH
  • محلول SSC 2X (یا مشابه برای شستشو)
  • رنگ Giemsa
  • آب مقطر
  • انکوباتور یا بن‌ماری برای کنترل دما
  • میکروسکوپ نوری

🟣 ۲. تکنیک NOR-banding (Nucleolar Organizer Region Banding)

🔹 تعریف:

NOR-banding نواحی سازمان‌دهنده هستکی (Nucleolar Organizer Regions) را مشخص می‌کند؛ این نواحی حاوی ژن‌های rRNA (18S, 5.8S, 28S) هستند که در بازوهای کوتاه کروموزوم‌های آکروسنتریک (13، 14، 15، 21، 22) قرار دارند.

🔹 کاربرد:

  • شناسایی کروموزوم‌های آکروسنتریک
  • بررسی فعالیت ژن‌های rRNA
  • تشخیص ناهنجاری‌های مربوط به مناطق NOR
  • کمک در کاریوتایپ‌گذاری دقیق‌تر

🔹 پروتکل انجام (خلاصه):

مرحله توضیح

۱. آماده‌سازی اسلاید
همانند سایر باندینگ‌ها، با تقسیمات متافازی
۲. نیترات نقره
اعمال محلول نیترات نقره (AgNO₃) به اسلاید و انکوبه کردن در دمای 60°C
۳. ظهور (Developer)
افزودن محلول ظهور (معمولاً حاوی ژلاتین و فرمالین)
۴. توقف واکنش
شستشو با آب مقطر
۵. مشاهده
نواحی NOR به‌صورت نقاط سیاه/تیره بر روی بازوی کوتاه کروموزوم‌های آکروسنتریک دیده می‌شود

🔹 مواد لازم:

  • نیترات نقره (AgNO₃)
  • ژلاتین محلول در آب
  • فرمالین
  • آب مقطر
  • انکوباتور (60 درجه سانتی‌گراد)
  • میکروسکوپ نوری

🧪 تفاوت‌های کلیدی C-banding و NOR-banding

ویژگی C-banding -NOR-banding

ناحیه مورد هدف
هتروکروماتین (سانترومرها، Y)
نواحی سازمان‌دهنده هستکی (rDNA)
رنگ استفاده‌شده
Giemsa
نیترات نقره
نوع اطلاعات
ساختاری (سانترومر، Y)
عملکردی (فعالیت ژن‌های rRNA)
کاربردها
تشخیص Y، کاریوتایپ
شناسایی کروموزوم‌های 13،14،15،21،22